Οι πρώτες ταινίες του κινηματογράφου ήταν ταινίες μικρού μήκους. Μερικές από τις πρώτες κατακτήσεις στη γλώσσα του κινηματογράφου έγιναν σε ταινίες μικρής διάρκειας. Από το Μελιές και τον Τσάπλιν ως τον Μπουνιουέλ, η “μικρή” ταινία υπήρξε το “εργαστήριο” όπου ξεδιπλώθηκαν οι δυνατότητες του κινηματογράφου.
Η μικρού μήκους ταινία ήταν πάντα και εξακολουθεί να είναι ο προνομιακός χώρος για “εξερευνήσεις”, είτε στο χώρο του πειραματικού κινηματογράφου, είτε στο χώρο του ντοκιμαντέρ. Μέχρι και σήμερα, η “μικρή” ταινία έχει αποτελέσει το “φυτώριο” πολλών νέων σημαντικών κινηματογραφιστών. Υπάρχουν βέβαια και οι διαφημίσεις και τα βίντεο-κλιπ, που όσο κι αν αντιμετωπίζονται ως παρακατιανό είδος, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως επιβάλλουν κάποια καινούργια δεδομένα στη “γραμματική” του θεάματος και ακροάματος.
Στο ερώτημα αν μπορεί η μικρού μήκους ταινία να οριστεί ως αυτόνομο αισθητικά κινηματογραφικό είδος, η απάντηση είναι εύκολη, αρκεί να σκεφτούμε πως ο χρόνος δεν είναι κάτι δευτερεύον στο σινεμά, αντιθέτως αποτελεί τον βασικό “καμβά” ανάπτυξης της κινηματογραφικής δημιουργίας. Βασικό χαρακτηριστικό μιας ταινίας είναι οι διάρκειές της: η διάρκεια ενός πλάνου, μιας σκηνής ή και η συνολική της διάρκεια. Άρα η διάρκεια καθορίζει και το είδος και χαρακτηρίζει καίρια την ανάπτυξη όλων των εκφραστικών μέσων που διαθέτει στην “παλέτα” του ένας κινηματογραφιστής.
Η μικρού μήκους ταινία αδυνατεί να αναπτύξει πλήρως έναν ανθρώπινο χαρακτήρα ή μια κοινωνική κατάσταση, αφού η διαχρονία και των δύο προϋποθέτει τουλάχιστον περισσότερο χρόνο. Στα πλαίσια αυτά η μικρού μήκους μπορεί να δώσει αριστουργήματα “συμπύκνωσης”. Τα προβλήματα ξεκινούν από τη στιγμή που η μικρού μήκους “νομίζει” πως είναι μεγάλου. Τότε, στην προσπάθειά της να φτάσει εκείνη, σπάει, γίνεται πολλά κομμάτια ανεκπλήρωτων προθέσεων. Η μικρού μήκους λοιπόν, όχι μόνο είναι, αλλά πρέπει και να αντιμετωπίζεται ως αυτόνομο κινηματογραφικό είδος.