Γιώργος Καραστάθης

“Η ιδέα ενός παιδιού που δραπετεύει από τους περιορισμούς του κόσμου των μεγάλων και πηγαίνει κάπου όπου έχει δύναμη, κυριολεκτικά και μεταφορικά, πραγματικά με γοήτευε”. Σαν του δικού της ήρωα, τον Harry Potter, η ζωή της J.K. Rowling έχει τη λάμψη παραμυθιού.

Χωρισμένη, με την κόρη της μωρό ακόμα, ζώντας με επιδόματα σε ένα μικροσκοπικό διαμέρισμα στο Εδιμβούργο, η Rowling έγραψε το “Harry Potter και η φιλοσοφική λίθος” κατά τη διάρκεια των ύπνων της κόρης της – και ήταν ο Harry Potter που την έσωσε. Το Συμβούλιο Τεχνών της Σκωτίας της έδωσε επιδότηση για να μπορέσει να τελειώσει το βιβλίο. Μετά την πώλησή του στους εκδοτικούς οίκους “Bloomsbury” και “Scholastic Books” ο “Harry Potter” άρχισε να αποκτά μεγάλη διασημότητα και αναγνώριση. Πήρε πάρα πολύ καλές κριτικές και κέρδισε τα βρετανικά βραβεία λογοτεχνίας “Children’s Book of the Year” και “Smarties Book Prize”. Τα δικαιώματα του βιβλίου πουλήθηκαν γρήγορα σε πάρα πολλές χώρες.

Μια άνεργη χωρισμένη μητέρα, η Rowling έγραψε το “Harry Potter” όταν “Ήμουν πολύ άσχημα και έπρεπε να πετύχω κάτι. Χωρίς αυτή την πρόκληση θα μπορούσα να είχα καταλήξει στην απόλυτη τρέλα”. Η Rowling έγραφε από πολύ μικρή, το πρώτο μυθιστόρημά της λέγονταν “Rabbit”: “Ήμουν περίπου έξι χρόνων και δε σταμάτησα να “μουντζουρώνω” από τότε”.

Για τη Rowling, η αλλαγή της τύχης της και της ζωής της ήταν μια συγκλονιστική συγκίνηση, ένα μεγάλο σάστισμα. Όμως η κόρη της δεν είχε καμιά αμφιβολία για τη νέα ζωή και καριέρα της μητέρας της: Όταν τη ρωτούσαν “τι κάνει η μαμά σου;”, απαντούσε χωρίς δισταγμό “η μαμά μου γράφει!”.

Η σχέση λογοτεχνίας και κινηματογράφου έχει απασχολήσει πολλούς ανθρώπους σχετικούς με τις δύο αυτές τέχνες, είτε πρόκειται για επαγγελματίες του είδους, συγγραφείς και κινηματογραφιστές, είτε για τους απλούς λάτρεις των δύο αυτών τεχνών, αναγνώστες και θεατές.

Το πρόβλημα της σχέσης αυτής εντοπίζεται κυρίως στην απογοήτευση που νοιώθει ο θεατής βλέποντας κάποια ταινία βασισμένη σε λογοτεχνικό έργο του οποίου υπήρξε αναγνώστης. Η επιλογή της λέξης «απογοήτευση» εδώ δεν είναι τυχαία. Ο θεατής πράγματι απογοητεύεται, παύει δηλαδή να γοητεύεται από κάτι που πριν τον έκανε να αισθάνεται έτσι. Τι ήταν αυτό; Το λογοτεχνικό κείμενο. Ένα κείμενο εξ ορισμού πολυσήμαντο, που αφήνει δηλαδή ελεύθερο τον αναγνώστη να το ερμηνεύσει με τον τρόπο που αυτός επιθυμεί και μπορεί (με βάση τα βιώματά του, το βαθμό εξοικείωσής του με τα λογοτεχνικά κείμενα κλπ.).

Περισσότερα

Οι πρώτες ταινίες του κινηματογράφου ήταν ταινίες μικρού μήκους. Μερικές από τις πρώτες κατακτήσεις στη γλώσσα του κινηματογράφου έγιναν σε ταινίες μικρής διάρκειας. Από το Μελιές και τον Τσάπλιν ως τον Μπουνιουέλ, η “μικρή” ταινία υπήρξε το “εργαστήριο” όπου ξεδιπλώθηκαν οι δυνατότητες του κινηματογράφου.

Η μικρού μήκους ταινία ήταν πάντα και εξακολουθεί να είναι ο προνομιακός χώρος για “εξερευνήσεις”, είτε στο χώρο του πειραματικού κινηματογράφου, είτε στο χώρο του ντοκιμαντέρ. Μέχρι και σήμερα, η “μικρή” ταινία έχει αποτελέσει το “φυτώριο” πολλών νέων σημαντικών κινηματογραφιστών. Υπάρχουν βέβαια και οι διαφημίσεις και τα βίντεο-κλιπ, που όσο κι αν αντιμετωπίζονται ως παρακατιανό είδος, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως επιβάλλουν κάποια καινούργια δεδομένα στη “γραμματική” του θεάματος και ακροάματος.

Περισσότερα

Τι κοινό έχουν η θρυλική ταινία “Blade runner” (1982) του Ρίντλει Σκοτ, η πολύ καλή “Ολική επαναφορά” (1990) του Πολ Βερχόφεν και η, επίσης πολύ καλή, ταινία του Στίβεν Σπίλμπερκ “Minority report”; Το σενάριό τους βασίζεται σε κείμενο του Αμερικανού συγγραφέα Φίλιπ Κ. Ντικ: Στο μυθιστόρημα “Do androids dream of electric sheep?” και στα διηγήματα “We can remember it for you wholesale” και “Minority report” αντίστοιχα.

Περισσότερα